Kiedy wykonać badanie glukozy i jak się do niego przygotować?

Spis treści:

1. Kiedy powinno się wykonać badania glukozy?
2. Przygotuj się do badania glukozy
3. Ciąża a badanie glukozy
4. Kiedy do diabetologa
5. Badania poziomu glukozy – jak często je wykonywać?
6. Jak przygotować się do badania glukozy?
7. Badania glukozy a wynik – jaka jest norma?
8. Co mogą oznaczać wyniki badania glukozy i insuliny?
9. Koszt badania glukozy
10. Co jeszcze możemy dla Ciebie zrobić?

Kiedy powinno się wykonać badanie glukozy?

Glukoza jest podstawowym źródłem energii dla Twojego organizmu. Większość węglowodanów z posiłków wchłania się do krwiobiegu właśnie w postaci glukozy. Stężenie cukru we krwi, czyli glikemię bada się  głównie po to, aby zdiagnozować stan przedcukrzycowy i cukrzycę.

Objawy, które powinny Cię zaniepokoić, to:

• suchość w ustach, wzmożone pragnienie
• częste oddawanie moczu, szczególnie w nocy
• nagłe pogorszenie wzroku
• długo gojące się rany
• nawracające infekcje
• wzmożony apetyt, w tym na słodkie produkty
• wahania wagi niezwiązane ze stosowaniem diety
• osłabienie, senność, niepokój

Badanie glukozy na czczo warto także wykonać, jeśli jesteś w grupie ryzyka:

• masz nadwagę lub otyłość
• masz nadmiernie nagromadzoną tkankę tłuszczową w okolicy brzucha
• masz nadciśnienie lub chorobę serca
• unikasz aktywności fizycznej
• prowadzisz siedzący tryb życia
• ktoś w Twojej rodzinie choruje na cukrzycę

Zagrożeniem dla zdrowia i życia jest również niedocukrzenie, czyli hipoglikemia. Wczesne objawy, które mogą wskazywać na zbyt niski poziom cukru we krwi to:

• uczucie głodu
• nudności
• osłabienie
• bladość
• rozszerzone źrenice
• niepokój
• tzw. zimne poty

Z czasem, do wymienionych objawów mogą dołączyć:

• zaburzenia orientacji
• zaburzenia mowy
• drgawki
• śpiączka

Wśród przyczyn, które mogą wpływać na niski poziom cukru we krwi, wymienić można m.in.:

• niezdiagnozowaną cukrzycę
• wymioty
• biegunkę
• intensywny wysiłek fizyczny lub niewłaściwą dietę

Również osoby chore na cukrzycę mogą mieć niski poziom cukru we krwi, np. gdy dawka podanej insuliny jest zbyt duża w stosunku do zjedzonego posiłku.

E-skierowanie Express

Umów Wizytę Standard

Wizyta od 99 zł

Przygotuj się do badania glukozy

Badanie glukozy jest badaniem laboratoryjnym. Badana jest próbka krwi pobrana od pacjenta. Badanie poziomu glukozy we krwi w warunkach domowych za pomocą glukometru nie daje wyników diagnostycznych. Przyczyną jest fakt, że wartość uzyskana na glukometrze domowym może być obarczona błędem pomiarowym, mieszczącym się w 15% wyniku.

Dobowy rytm organizmu ma wpływ na wahania stężenia poziomu cukru we krwi, dlatego ważne są zalecenia lekarza, zgodnie z którymi wykonasz:

• badanie glukozy na czczo – 8 godzin przed badaniem nie jedz i nie pij (poza wodą)
• badanie glukozy po posiłku – wykonuje się po dwóch godzinach po posiłku (ciężarnym badanie wykonuje się po 1 godzinie)
• badanie glukozy o dowolnej porze – nieprawidłowy wynik nie jest podstawą do zdiagnozowania cukrzycy i wymaga przeprowadzenia dalszych badań

Przed badaniem poinformuj lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach i suplementach diety. Niektóre z nich mogą bowiem wpłynąć na poziom cukru we krwi. Diabetolog, kierując Cię na badania, zdecyduje, czy jest konieczność wcześniejszego odstawienia leków.

Ciąża a badanie glukozy

Kiedy wykonać badanie glukozy w ciąży? Jeśli jesteś w ciąży, lekarz zleci Ci wykonanie oznaczenia poziomu glukozy we krwi na czczo oraz test doustnego obciążenia glukozą (OGTT) w celu zdiagnozowania cukrzycy ciążowej.

Które kobiety są w grupie ryzyka?  Do grupy ryzyka związanej z cukrzycą, zalicza się kobiety, które mają wskaźnik masy ciała (BMI) powyżej 30, co oznacza otyłość.

Kobiety po 35 roku życia, również należą do grupy ryzyka. Warto wspomnieć także o tych, które w poprzedniej ciąży urodziły dziecko, ważące 4,5 kg lub więcej. Cukrzyca może dotknąć kobiety, które w przeszłości miały cukrzycę ciążową - powinny być bardziej uważne i kontrolować swój poziom cukru we krwi.

Kobiety, których przynajmniej jedno z rodziców lub rodzeństwo choruje na cukrzycę, mają również większe ryzyko zachorowania na cukrzycę. Istnieją również grupy etniczne, takie jak Latynosi i Afroamerykanie, mające podwyższone ryzyko cukrzycy.

Test OGTT polega na pobraniu z żyły krwi do badania:

• na czczo
• po wypiciu glukozy
• 60 minut po wypiciu glukozy
• 120 minut po wypiciu glukozy

Między kolejnymi pobraniami krwi możesz odczuwać senność, nudności, osłabienie czy zawroty głowy. Jest to spowodowane nagłym wyrzutem insuliny po wypiciu glukozy.

Kiedy do diabetologa?

Aby czas poświęcony na badania nie był czasem straconym, zainwestuj w wizytę u specjalisty. To bardzo ważne, aby skonsultować wyniki badań z diabetologiem.

Więcej o cukrzycy oraz o tym, w czym może pomóc diabetolog, pisaliśmy tutaj.

Jeśli masz niepokojące objawy lub martwi Cię wynik badania i nie chcesz stać w długiej kolejce do specjalisty przyjmującego stacjonarnie, postaw na diagnostykę online. Im szybciej porozmawiasz z lekarzem  o wynikach badań, tym skuteczniejszą opieką będzie mógł Cię otoczyć i zdecydować o dalszym postępowaniu.

Badania poziomu glukozy – jak często je wykonywać? 

Pacjenci, u których nie została zdiagnozowana cukrzyca powinni profilaktycznie wykonywać badanie glukozy na czczo przynajmniej raz w roku! 

Częstotliwość różni się, gdy mowa o pacjentach, u których zdiagnozowano już cukrzycę. W przypadku wielokrotnych wstrzyknięć insuliny, pacjentom zaleca się wykonywanie co najmniej czterech pomiarów glukozy w ciągu doby. W ten sposób monitorujesz poziom cukru we krwi i dostosujesz dawkę insuliny do potrzeb organizmu. Pomiar glukozy na czczo pomoże Ci ocenić, jak organizm reaguje na insulinę. 

W przypadku leczenia wyłącznie dietą, zaleca się wykonanie pomiarów na czczo raz w miesiącu oraz dwa godziny po głównych posiłkach. Dodatkowo, pacjenci powinni wykonywać pomiar raz w tygodniu o różnych porach, aby monitorować zmienność poziomu cukru we krwi w ciągu dnia.

Pacjenci przyjmujący leki doustne powinni wykonywać pomiar glukozy raz w tygodniu na czczo oraz po posiłkach, a także codziennie jeden pomiar o różnych porach. Pomiar na czczo pozwala na ocenę początkowego poziomu cukru we krwi, a pomiar po posiłku umożliwia monitorowanie wpływu posiłków na poziom cukru we krwi. Codzienne pomiary o różnych porach pozwalają na ocenę zmienności poziomu cukru we krwi w ciągu dnia. 

Jeśli przyjmujesz stałe dawki insuliny, wykonaj pomiary na czczo i po posiłkach raz w tygodniu. Codzienne pomiary pozwalają na monitorowanie zmienności poziomu cukru we krwi w ciągu dnia, a dobowy profil glikemii umożliwia uzyskanie szczegółowego obrazu poziomu cukru we krwi.

Jak przygotować się do badania glukozy?

Konieczne jest pobranie próbki krwi od pacjenta. Poziom glukozy w organizmie zmienia się w ciągu doby, dlatego zaleca się przeprowadzenie badania rano, na czczo. Oznacza to, że pacjent powinien nie jeść ani nie pić nic przez około 8-12 godzin przed planowanym badaniem (woda jest dozwolona). Zaleca się również ograniczenie lub całkowite zaniechanie wysiłku fizycznego przed badaniem.

Przed pobraniem próbki krwi, pacjent odpoczywa przez 10-15 minut. W przypadku, gdy próbka krwi zostanie pobrana w warunkach stresu, może to wpłynąć na wynik badania, zwiększając poziom glukozy we krwi. Ostateczny schemat przygotowań pacjenta do badania glukozy powinien być ustalony przez lekarza prowadzącego.

Badania glukozy a wynik – jaka jest norma? 

Wyniki pomiarów glikemii mogą zawierać się w różnych przedziałach, zależnie od stanu zdrowia pacjenta. Wartości prawidłowe to poziom od 70 do 99 mg/dl (3,9-5,5 mmol/l). Poziom glikemii na czczo między 100 a 125 mg/dl (5,6-6,9 mmol/l) jest uznawany za nieprawidłowy.

W przypadku poziomu glikemii na czczo powyżej 126 mg/dl (7,0 mmol/l), pacjent może mieć cukrzycę. Jednak samo to nie wystarczy do postawienia diagnozy, konieczne jest przeprowadzenie dodatkowego badania - testu OGTT, który trwa 120 minut. Test ten pozwala na ocenę, jak organizm pacjenta radzi sobie z przyswajaniem glukozy i czy występuje u niego cukrzyca.

Ostateczna interpretacja wyników glikemii powinna zostać wykonana przez lekarza prowadzącego, który uwzględni wiele czynników, takich jak wiek pacjenta, stan zdrowia, rodzaj prowadzonego leczenia oraz inne czynniki ryzyka związane z cukrzycą.

Co mogą oznaczać wyniki badania glukozy i insuliny?

Uzyskałeś wyniki pomiędzy 100 mg/dl a 125 mg/dl (5,6–6,9 mmol/l)? W Twoim przypadku diagnozowana jest tzw. nieprawidłowa glikemia na czczo, co wymaga przeprowadzenia dodatkowego badania - doustnego testu tolerancji glukozy (OGTT). Dzięki niemu lekarz może dokładniej ocenić stan zdrowia oraz zaplanować dalsze postępowanie medyczne. 

Istnieje kilka czynników, które mogą wpłynąć na podwyższone stężenie glukozy we krwi, takich jak ciąża, zaburzenia pracy tarczycy, różnego typu choroby trzustki, niektóre choroby nowotworowe, przyjmowanie niektórych leków lub niewłaściwe przygotowanie do badania. Dlatego istotne jest, aby lekarz prowadzący skonsultował wyniki badania z pacjentem i dokładnie przeanalizował wszelkie czynniki, które mogły wpłynąć na wynik.

Koszt badania glukozy

Cena badania glukozy i insuliny może różnić się w zależności od lokalizacji laboratorium lub punktu pobrań krwi. W Polsce cena badania glukozy wynosi zazwyczaj od 9 do 18 złotych. W niektórych przypadkach ceny mogą być wyższe, szczególnie w prywatnych klinikach i laboratoriach. Warto jednak pamiętać, że wiele placówek medycznych oferuje pakiety badań, w których cena za badanie glukozy może być niższa niż przy wykonywaniu go oddzielnie. Dodatkowo, pacjenci korzystający z usług publicznych otrzymują badanie glukozy w ramach NFZ, bez ponoszenia kosztów.

Co jeszcze możemy dla Ciebie zrobić?

Cukrzyca jest jedną z najczęstszych chorób cywilizacyjnych. Ważne, aby wcześnie ją wykryć i leczyć w ścisłej współpracy z diabetologiem. Samokontrola jest ważnym elementem w przypadku leczenia cukrzycy, jednak o sposobie leczenia decyduje lekarz. Pamiętaj, że wahania poziomu cukru we krwi nie muszą oznaczać, że chorujesz na cukrzycę, powinny jednak skłonić Cię do wizyty u specjalisty.

Jeśli zauważyłeś u siebie lub u kogoś z Twoich bliskich objawy, które  opisujemy w tekście, umów się na wizytę standard u diabetologa.